به گزارش مشرق به نقل از تابناک، سایت اینرنتی نشریه نشنال جئوگرافیک در مطلبی به بررسی مهمترین اکتشافات علمی سال 2013 پرداخته و می نویسد در سالی که گذشت، علم و تحقیقات علمی بیش از هر زمان دیگری در مرکز توجه بود. طوفان سهمگین فیلیپین، توجه بسیاری را به موضوع تغییرات آب و هوایی جلب کرد و حتی در مسائل سیاسی همچون خلع سلاح شیمیایی سوریه نیز مباحث علمی جایگاه مهمی پیدا کردند.
اما هرچند می توان لیست بسیار بلندبالایی از اکتشافات و دستاوردهای مهم علمی در سال گذشته را تهیه کرد، پنج مورد از این اکتشافات بیش از بقیه مهم و مورد توجه بوده اند:
1- فضا از همیشه شلوغ تر می شود
«مارک تواین»، نویسنده مشهور آمریکایی، زمانی به سرمایه گذاران توصیه می کرد: «زمین بخرید؛ زیرا زمین دیگری ساخته نخواهد شد». البته تواین چیزی درباره دیگر سیاره ها نشنیده بود. پژوهشگران دانشگاه صنعتی کالیفرنیا امسال دریافتند که دستکم 100 میلیارد دنیای دیگر در کهکشان راه شیری ما وجود دارد. این کسب کار پر رونقی برای بنگاه های املاک خواهد بود!
بدون شک همه این سیاره ها جایی نیستند که شما دوست داشته باشید در آن زندگی کنید. تحلیلی که در ماه نوامبر از سوی «ناسا» منتشر شد، بیان می کرد که ممکن است یکی از هر پنج ستاره، دارای سیاره هایی هم اندازه زمین باشند که در «محدوده قابل سکونت» آن ها (محدوده هایی که با شکل گیری اقیانوس های سطحی منطبق هستند) قرار دارند. یک تحلیل جدید آب و هوایی از محدوده های قابل سکونت نشان می دهد که شمار آن ها ممکن است بسیار زیاد باشد؛ اما در عین حال تعداد سیاره ها هم زیاد است.
2- ساقه جنینی انسان شبیه سازی شد
پس از بیش از یک دهه تلاش ناموفق، پژوهشگران دانشگاه سلامت و دانش «اورِگان» اعلام کردند که توانسته اند از طریق شبیه سازی، سلول های ساقه جنینی انسانی را به دست بیاورند. آن ها همچنین توانستند سلول های مذکور را در داخل سلول های ویژه پوست و قلب رشد دهند. این نخستین گام برای استفاده از این سلول ها در علم پیوند اعضا به شمار می رود.
بعداً مشخص شد که کلید موفقیت تیم پژوهشی، اضافه کردن کافئین به فرایند شبیه سازی بوده است. اکنون پژوهشگران درصدد کشف این موضوع هستند که آیا این سلول ها و یا سلول های مشابه را می توان با کاربردهای علمی بیشتری مورد استفاده قرار داد یا خیر.
3- سفینه «وویجر» به انتهای محدوده بادهای خورشیدی رسید
یکی از بزرگترین دستاوردهای علمی امسال، انتشار اخباری بود که در اصل به سال 2012 مربوط می شد. پس لرزه های چند طوفان خورشیدی تأییدی بر این بود که سفینه «وویجر» ناسا به فضای بین ستاره ای راه پیدا کرده است.
دونالد گرنت، مدیر پروژه تحقیقاتی وویجر در این زمینه اظهار داشت: «این واقعاً باورنکردنی بود که نخستین شیء انسانی را به فضای بین ستاره ای بفرستیم». ناسا مدت ها تلاش داشت تا این سفینه را به فضای بین ستاره ای بفرستد. انتظار می رود «وویجر 2»، برادر دوقلوی این سفینه نیز به زودی به این موفقیت دست پیدا کند.
4- کشف دریاچه ای با نشانه های حیات قدیمی در مریخ
کاوشگر «کنجکاوی» که از سوی ناسا به مریخ فرستاده شده، در سال 2013 نیز به ثبت موارد تاریخی ادامه داد و کشف کرد که یک دریاچه نابود شده در سطح سیاره سرخ، احتمالاً بیش از سه میلیون سال پیش میزبان حیات بوده است. این کشف به منزله تأییدی بر موجه بودن تلاش های ناسا برای یافتن نشانه های قدیمی حیات بر سطح مریخ بود.
5- ممکن است «ارباب حلقه ها» واقعیت داشته باشد!
سال 2013 در زمینه تحقیقات مربوط به پیشینه انسانی و «دی ان ای» نیز شاهد دستاوردهای مهمی بود.
به عنوان مثال، در سایت باستانشناسی «دمانیسی» در جمهوری گرجستان، پژوهشگران دریافتند که آنچه پیش از این به عنوان گونه های مختلف انسانی از آن یاد می شد، در حقیقت یک گونه واحد با نام «هومو اِرکتوس» بوده است. مبنای این ادعا، کشف یک جمجمه 1.8 میلیون ساله بود که تلفیقی از ویژگی های قدیمی تر و متأخرتر را با خود داشت.
در حوزه ژنتیک، مشخص شد آنچه به عنوان استخوانی از یک انسان نئاندرتال در غاری در اسپانیا از آن یاد می شد، در حقیقت دارای ژن های یک گونه محو شده انسانی با عنوان «دنیسووانس» بوده است. در همین حال، در غار دنیسووا در صربستان که فیسل های دنیسووان ها نخستین بار در آن کشف شد، استخوان انگشتی یافت شد که متعلق به یک زن نئاندرتال در 140 هزار سال پیش بود.
این یافته ها نشان داد که انسان آرکائیک با هوموارکتوس و همچنین با گونه برخی انسان های مدرن در دوره پیش از تاریخ همسانی داشته اند. بر این اساس، بسیاری از انسان های مدرن، اندکی ژن انسان آرکائیک را نیز با خود دارند.
